Nieuws & Blogs

Stappenplan: Hoe dien ik een aanvraag in voor bedrijfseconomisch ontslag?

Bas Jeckmans | 7-dec-2022 11:26:00

Van jou als ondernemer wordt verwacht dat je op eigen kracht verder kunt met je bedrijf. Wanneer dit echter door de veranderde omstandigheden niet het geval mocht zijn, komt een ontslagaanvraag in beeld. In geval van een bedrijfseconomische reden dien je je als ondernemer te wenden tot het UWV om daar een ontslagvergunning aan te vragen. In dit stappenplan leggen we uit welke stappen doorlopen moeten worden om te komen tot een succesvolle ontslagprocedure bij het UWV.

Toetsingskader UWV

Het UWV toetst drie zaken alvorens zij de ontslagvergunning verleent:

is de bedrijfseconomische reden voor het ontslag voldoende onderbouwd?;
is de juiste werknemer voor ontslag voorgedragen (afspiegelingsbeginsel)?;
zijn er geen herplaatsingsmogelijkheden voor de voor ontslag voorgedragen werknemer binnen het bedrijf?

Stap 1: onderbouwing bedrijfseconomische reden

Jij als ondernemer dient aan het UWV duidelijk te maken welke bedrijfseconomische reden er is om in te grijpen in jouw bedrijf en het personeelsbestand. Deze reden moet voldoende worden onderbouwd. Hiervoor zijn vaak financiële stukken vereist als jaarrekeningen en prognoses (liquiditeitsbegroting en resultatenrekening). Het is dan ook zaak om ook tijdig de accountant in te schakelen in het kader van de voorbereiding van de ontslagaanvraag. Ook is het zaak om na te gaan of de eventuele OR of PVT moet worden geraadpleegd in verband met een mogelijke adviesaanvraag.

Let op! Bij een ontslag van 20 werknemers of meer binnen 3 maanden krijg je te maken met de Wet Melding Collectief Ontslag (WMCO). Dit wordt in dit stappenplan verder buiten beschouwing gelaten.

Stap 2: ga na in welke functie ingrijpen noodzakelijk is

Aan de hand van de bedrijfseconomische noodzaak ga je bepalen in welke functie(s) binnen je bedrijf je dient in te grijpen. Ingrijpen geschiedt in de verschillende uitwisselbare functies binnen je bedrijf en het is belangrijk dat je hier een goed onderscheid in maakt.

Stap 3: ga na of er herplaatsingsmogelijkheden zijn

Wanneer duidelijk is in welke functie moet worden ingegrepen, is het tevens zaak om na te gaan of er nog eventuele herplaatsingsmogelijkheden binnen het bedrijf zijn. Indien er namelijk bijvoorbeeld vacatures op andere functies open staan, zou mogelijk een deel van de voorgenomen ontslagen door herplaatsing kunnen worden voorkomen.

Stap 4: Zorg voor een goed personeelsoverzicht en pas het afspiegelingsbeginsel goed toe

Wanneer herplaatsing niet mogelijk is, is het zaak om de juiste werknemers voor ontslag voor te dragen. Bij de UWV-procedure moet daarbij een personeelsoverzicht worden overlegd aan het UWV. Op dit personeelsoverzicht moeten alle werknemers worden vermeld en worden ingedeeld in de verschillende uitwisselbare functies. Daarbij is ook de geboortedatum en datum in dienst van belang. Wanneer er namelijk meerdere werknemers binnen een bepaalde functie werken dient het zogenaamde afspiegelingsbeginsel te worden toegepast. Dit houdt in dat de leeftijdsopbouw binnen een functie voor en na ontslag zoveel mogelijk gelijk blijft. Derhalve dient het personeel binnen de categorie uitwisselbare functie in de verschillende leeftijdsgroepen te worden ingedeeld. Per leeftijdsgroep moet de werkgever vervolgens de werknemer met het kortste dienstverband als eerste voor ontslag voordragen.

Stap 5: ga na of er opzegverboden gelden

Wanneer duidelijk is welke werknemers voor ontslag zouden moeten worden voorgedragen, is het zaak om na te gaan of er nog opzegverboden gelden voor de betreffende werknemer. Het meeste bekende opzegverbod daarbij is ziekte. Een ziekmelding van een werknemer nadat de ontslagprocedure bij het UWV is gestart, geldt daarbij niet als opzegverbod. De timing van een ontslagvergunningsprocedure is dan ook een aandachtspunt.

Stap 6: indienen van de ontslagaanvraag

Indienen van een ontslagaanvraag geschiedt via het werkgeversportaal van het UWV. Hiervoor is eHerkenning niveau 3 vereist. Wanneer je nog niet beschikt over eHerkenning is zul je deze eerst aan moeten vragen. Voor de daadwerkelijke ontslagaanvraag werkt het UWV met vragenformulieren. De ontslagaanvraag bestaat uit 3 delen: de formulieren A, B en C. Deze formulieren en bijbehorende bijlagen dien je te uploaden in het werkgeversportaal met behulp van eHerkenning. De dag volgend op de indiening van de ontslagaanvraag informeer je de betrokken werknemers dat er voor hen ontslag is aangevraagd (dit in verband met het risico van een eventuele ziekmelding). Daarna kan je ook andere werknemers binnen je bedrijf informeren die op de hoogte dienen te zijn van de ontslagaanvraag.

Stap 7: behandeling ontslagaanvraag door het UWV

Na ontvangst van de formulieren controleert het UWV of alle formulieren volledig zijn ingevuld en of alle voor de onderbouwing van de ontslagaanvraag vereiste documenten aanwezig zijn. Wanneer er stukken ontbreken, wordt aan jou als werkgever een termijn verleend van 8 dagen om de ontslagaanvraag aan te vullen. Pas wanneer de complete aanvraag ontvangen is, neemt het UWV de ontslagaanvraag in behandeling.

Het kan zijn dat je er als werkgever nog wilt proberen om te komen tot een onderlinge oplossing met de betrokken werknemer middels het sluiten van een vaststellingsovereenkomst (beëindigingsovereenkomst). Om te voorkomen dat je wordt geconfronteerd met een ziekmelding (zie stap 5) is ook een voorlopige ontslagaanvraag mogelijk. Dan vul je alleen formulier A volledig in en verzoek je daarbij om een termijn van 14 dagen uitstel om te kunnen onderhandelen met de betrokken werknemer over zijn medewerking aan een ontslag middels de vaststellingsovereenkomst.

Let wel, je dient jouw ontslagaanvraag binnen 14 dagen te completeren om er voor te zorgen dat het UWV deze ontslagaanvraag in behandeling neemt. Wanneer de ontslagaanvraag niet in behandeling is genomen en de werknemer heeft zich ondertussen ziek gemeld, dan loop je als werkgever wel tegen het opzegverbod bij ziekte aan.

Stap 8: verweer werknemer

Nadat het UWV de ontslagaanvraag in behandeling heeft genomen, wordt de ontslagaanvraag met alle daarbij ingediende documenten volledig doorgezonden aan de voor ontslag voorgedragen werknemer. Daarbij wordt aan de werknemer een termijn gegund van 14 dagen voor verweer.

In de meeste gevallen beslist het UWV na het verweer van de werknemer, maar het kan voorkomen dat er nog een tweede schriftelijke ronde volgt. Dit betekent dat aan jou wordt gevraagd om te reageren op het verweer vanuit de werknemer, de werknemer krijgt vervolgens gelegenheid om hier weer op te reageren. Voor de tweede schriftelijke ronde geldt een termijn van 7 dagen.

Stap 9: beslissing van het UWV

Nadat de werknemer al dan niet verweer heeft gevoerd, neemt het UWV een beslissing op de ontslagaanvraag. Het UWV is voornemens binnen vier weken een beslissing te nemen op de ontslagaanvraag. Indien de gevraagde ontslagvergunning wordt verleend, zal aan deze vergunning de zogenaamde wederindiensttredingsvoorwaarde worden verbonden. Dit houdt in dat je binnen 26 weken na opzegging van de arbeidsovereenkomst niemand mag aannemen voor het uitvoeren van de werkzaamheden die voorheen door de ontslagen werknemer werden uitgevoerd. In zo’n situatie moet je eerst de ontslagen werknemer de kans geven om zijn vroegere werkzaamheden te hervatten.

Stap 10: opzegging arbeidsovereenkomst

Wanneer de ontslagvergunning is verleend, dien je de arbeidsovereenkomst nog op te zeggen met inachtneming van de voor de werknemer geldende opzegtermijn. De proceduretijd mag in mindering worden gebracht op de geldende opzegtermijn, met dien verstande dat er minimaal 1 maand opzegtermijn dient over te blijven.

Stap 11: financiële afwikkeling arbeidsovereenkomst

Na afloop van de opzegtermijn eindigt de arbeidsovereenkomst. De werknemer heeft daarbij recht op de aan hem toekomende transitievergoeding omdat jij als werkgever de arbeidsovereenkomst hebt opgezegd. Bij het einde van de arbeidsovereenkomst dient eveneens de nog niet uitgekeerde vakantietoeslag te worden uitgekeerd en ook de nog niet opgenomen vakantiedagen moeten worden uitbetaald.

Stap 12: hoger beroep rechter

Tegen het al dan niet verlenen van een ontslagvergunning staat beroep open bij de kantonrechter. De werkgever danwel de werknemer kan binnen 2 maanden na de beslissing van het UWV hiertegen beroep instellen bij de kantonrechter. De kantonrechter past dan hetzelfde toetsingskader toe als beschreven in dit stappenplan.

Hulp nodig? Onze specialisten ondersteunen je graag!

Een ontslagaanvraag is een veelomvattend proces, dat nauwkeurig en zorgvuldig moet worden uitgevoerd. Kom je er zelf niet uit? Schakel dan onze arbeidsrechtjuristen in! Bij het indienen van een ontslagaanvraag hanteren wij een multidisciplinaire aanpak. Een ontslagaanvraag is een samenwerking tussen de arbeidsrechtjurist, de accountant en de salarisadviseur. Zo waarborgen wij dat de juiste financiële gegevens en de juiste gegevens van de werknemers kunnen worden overlegd om te komen tot een succesvolle ontslagaanvraag.